Iedereen heeft het recht om erbij te horen (insluiten)

Ieder systeem streeft ernaar compleet te zijn. Als er mensen, functies, producten of gebeurtenissen worden buitengesloten of niet erkend, werkt dat verzwakkend voor het gehele systeem. Je ziet dit terug in allerlei symptomen die tot uiting komen in de bovenstroom, zoals roddelen, verminderde inzet, geen betrokkenheid of negativiteit.

 

Iedereen neemt de goede plek in binnen het systeem (ordening)

Elke organisatie kent een natuurlijke hiërarchie, een natuurlijke ordening.
De ordening in het organisatiesysteem gaat niet over de gelijkwaardigheid tussen mensen, maar geeft duidelijkheid over de verschillende posities. Het geeft rust en stabiliteit als iedereen zijn eigen positie inneemt met de daarbij behorende verantwoordelijkheid. In een groep of team waarin de rangorde niet duidelijk is, vindt vaak veel gedoe plaats omdat onduidelijk is wie wat mag bepalen. Ordening wordt bijvoorbeeld bepaald door de mate van verantwoordelijkheid die iemand draagt of door de tijdsduur dat iemand deel uitmaakt van de organisatie. Maar denk ook aan zaken als leeftijd, sekse, intelligentie of sociale klasse.

 

Er is een balans tussen geven en nemen (wederkerigheid)

Voor elke relatie geldt: zonder wederkerigheid stagneert de interactie. Als de balans in geven en nemen te veel uit evenwicht raakt voelt dat ongemakkelijk. Wanneer ‘de gever’ nooit iets terugvraagt of van je aan wil nemen kom je als ontvanger als het ware in de schuld te staan. De wederkerigheid kan niet meer vrijuit stromen. Het omgekeerde bestaat ook: bijvoorbeeld wanneer medewerkers veel overuren maken en daar niet voldoende tegenover staat, niet eens een bedankje. Wanneer de balans in geven en nemen voor langere tijd uit evenwicht is, zie je dat mensen deze balans zelf proberen te herstellen door zich allerlei ‘rechten’ toe te eigenen. In de bovenstroom kan dat zich uiten in roddelen bij het koffiezetapparaat of te laat komen tot het meenemen van spullen uit het magazijn.
Wanneer niet aan deze universele wetmatigheden wordt voldaan, raken de verhoudingen binnen de organisatie verstoord en kunnen er allerlei blokkades in de energiestroom ontstaan.

Terug naar Organisatieopstellingen